IerlandIerland

Ierland (Iers: Éire, Engels: Ireland) is een Europees land dat ongeveer 80 procent van het gelijknamige eiland beslaat. De andere twintig procent van dit eiland behoort tot Noord-Ierland, een regio met ruime vorm van zelfbestuur, die tot het Verenigd Koninkrijk behoort.

Om het land van het eiland te onderscheiden wordt het aangeduid als de Republiek Ierland (Iers: Poblacht na hÉireann, Engels: Republic of Ireland). Deze aanduiding heeft sinds 1949 de status van officiële beschrijving van het land. De officiële, protocollaire naam is echter, sinds 1937, kortweg Ierland.

Het land telt inwoners op een oppervlakte van . In het noordoosten grenst de republiek aan Noord-Ierland, een deel van het Verenigd Koninkrijk, in het westen aan de Atlantische Oceaan, in het oosten aan de Ierse Zee en in het zuiden en zuidoosten aan de Keltische Zee en het Sint-Georgekanaal.

Het nationale symbool van Ierland is een Keltische harp, die ook op de Ierse euromunten afgebeeld staat. Maar vaak wordt de klaver (shamrock) gebruikt als nationaal symbool, onder meer door het nationale rugbyteam en de nationale vliegmaatschappij Aer Lingus.

Geschiedenis

Na de onderdrukking van de Paasopstand (april 1916) begonnen Ierse vrijwilligers gegroepeerd in het Iers Republikeins Leger (Irish Republican Army, IRA) een guerrillastrijd tegen de Britten. De bezetting van Ierland door Groot-Brittannië werd onhoudbaar na het hoogtepunt van de gewelddadigheden met de The Burning of Cork in de nacht van 11 op 12 december 1920: nadat een compagnie van de Auxiliaries (divisie van Engelse ex-legerofficieren) in een hinderlaag van de Ierse vrijheidsstrijders was gevallen, brandde de bezettingsmacht grote delen van de stad Cork plat en schoten de Black and Tans (Engelse hulptroepen) inwoners zonder vorm van proces dood. Na jaren oorlog volgde er een wapenstilstand tussen de IRA en het Britse leger, met onderhandelingen als gevolg. Het zuidelijk deel van Ierland verkreeg praktisch onafhankelijkheid als Ierse Vrijstaat middels het Anglo-Iers verdrag op 6 december 1921. Noord-Ierland, waar veel protestantse migranten woonden die oorspronkelijk uit Schotland afkomstig waren en die loyaal bleven aan Groot-Brittannië, bleef Brits. Dit was niet enkel zo omdat hier meer protestanten woonden. Hier lagen en liggen nog steeds de belangrijkste havens van het eiland, Noord-Ierland was ook economisch het sterkste deel van het land. De Britten behielden daarmee het grootste deel van de economische 'rijkdommen' van het eiland.

De extremistische vleugel van de IRA onder Eamon de Valera weigerde echter akkoord te gaan met de 'deling' van Ierland in een Vrijstaat en een Brits Ulster. Het gevolg was een burgeroorlog tussen voor- en tegenstanders van de Vrijstaat. Uiteindelijk schikte Eamon de Valera in en legde hij zich neer bij de deling. Besprekingen tussen de Vrijstaat en Noord-Ierland in 1925 over een herziening van de landsgrens liepen op niets uit.

De Valera's partij Fianna Fáil trad in 1927 toe tot de regering van premier William Cosgrave. In 1932 werd De Valera zelf premier en in 1937 verklaarde hij Ierland onafhankelijk, maar hij riep niet de republiek uit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Ierland neutraal, maar achter de schermen werden de geallieerden geholpen. Zo'n 70.000 man schreef zich vrijwillig in om in Europa met het Britse leger mee te vechten. In Ierland zelf werd aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de noodtoestand uitgeroepen. In 1948 werd De Valera tijdens verkiezingen verslagen en in 1949 werd de Republiek Ierland uitgeroepen. In 1951 werd de Valera opnieuw minister-president en in 1959 president van de republiek. In 1972 werd de bijzondere rol van de Rooms-Katholieke Kerk bij referendum afgeschaft. Op 30 mei 1973 werd de protestant Erskine Childers president, gevolgd door Cearbhall Ó Dálaigh (1974-1976) en Patrick Hillery (1976-1990).

Met steun van de sociaaldemocraten werd Mary Robinson - een onafhankelijke kandidaat - in 1990 tot president gekozen. Op 11 november 1997 werd Mary McAleese geïnstalleerd als de achtste president van Ierland. Dit was de eerste keer in de wereldgeschiedenis dat een vrouw een andere vrouw als president opvolgde. In 2004 werd haar ambtstermijn met 7 jaar verlengd; er hadden zich voor de verkiezingen geen tegenkandidaten gemeld. Op 28 oktober 2011 werd Michael D. Higgins verkozen tot de nieuwe Ierse president, op 26 oktober 2018 werd hij herverkozen.

Ierland is sinds 1973 lid van de Europese Unie, maar is geen lid van de NAVO.

Geografie

De republiek Ierland heeft een oppervlakte van en beslaat ruim 80 procent van het eiland Ierland, dat het deelt met Noord-Ierland. De grens met het Verenigd Koninkrijk (Noord-Ierland) heeft een lengte van 360 km. Het eiland Ierland ligt in Noordwest-Europa, in de noordelijke Atlantische Oceaan.

De Ierse westkust bestaat grotendeels uit kliffenkusten, heuvels en middelgebergte. Het hoogste punt is de berg Carrauntoohil (1038 m) in het zuidwesten van het land. Het binnenland is relatief vlak en wordt doorsneden door rivieren, zoals de Shannon, met 386 km de langste rivier van het land, en meren.

Naast het gelijknamige eiland omvat de staat Ierland ook enkele andere eilanden en eilandgroepen. Het grootste is Achill Island. Andere zijn de Araneilanden, de Blasket-eilanden, Cleareiland, Inishbofin, de Skellig-eilanden en Valentia.

Vijf Ierse plaatsen hebben de status van stad, dit zijn ook de grootste plaatsen van Ierland. De hoofdstad Dublin (Iers: Baile Átha Cliath uitgesproken ongeveer als: baai ah-ha kliea) is veruit de grootste stad van het land. De andere plaatsen met de status van stad zijn Cork (119.418 inwoners in 2006), Galway (72.414), Limerick (52.539) en Waterford (45.748).

Bestuurlijke indeling

Historisch was Ierland verdeeld in 4 provincies (Ulster, Munster, Leinster en Connacht) die samen 32 graafschappen (counties) omvatten. Een deel van de provincie Ulster is nu Noord-Ierland. Deze provincies hebben geen betekenis voor het bestuur. De historische graafschappen (counties) hebben nog wel een betekenis. Van de 26 graafschappen die in de Republiek liggen, zijn diverse graafschappen inmiddels onderverdeeld in meerdere "bestuurlijke" graafschappen, deels aangeduid als stad: Dublin, Cork, Limerick, Galway en Waterford. Limerick en Waterford zijn weliswaar onderverdeeld, maar delen een bestuur.

Cultuur

Bezienswaardigheden

  • Araneilanden
  • Cliffs of Moher
  • Glendalough (voormalig klooster)
  • Kylemore Abbey
  • Lijst van musea in Ierland
  • Newgrange (grafheuvel)
  • Monumenten op de Werelderfgoedlijst
    • Brú na Bóinne (archeologische vindplaats aan de Boyne)
    • Skellig Michael (eiland)
  • De heuvel van Tara (archeologische vindplaats)
    • De sierspeld van Tara die in deze heuvel werd gevonden

Media

Ierse kranten zijn onder andere de

  • Irish Examiner
  • The Irish Independent
  • The Evening Herald
  • The Irish Times
  • The Sunday Tribune

Ierse televisiezenders zijn onder andere:

  • RTÉ One en Two
  • Setanta Sports
  • TG4 (Ierstalig)
  • TV3

Ierse radiozenders zijn onder andere:

  • 98FM
  • Newstalk
  • Radio Galway
  • RTÉ (Radio 1, 2FM, RnaG (Ierstalig), LyricFM)

Externe link

Tekst afkomstig van Wikipedia - Ierland (land) onder de CC-BY-SA-3.0 op 31 juli 2021

Op zoek naar plaatsen gerelateerd aan Ierland?

Dit zijn andere bestemmingen om plaatsen te vinden die gerelateerd zijn aan Ierland:

  • Kaart weergeven
  • vrijdag
    12°C4°C
    24km/h
    zaterdag
    11°C4°C
    26km/h
    zondag
    11°C7°C
    25km/h
    maandag
    10°C7°C
    16km/h
    Weer Ierland