Panama

IMG_6650

Panama (hiszp. Panamá) – stolica Panamy, port nad Oceanem Spokojnym, w pobliżu Kanału Panamskiego; ośrodek administracyjny prowincji Panama; 708 738 mieszkańców.

Historia

Pierwotnie istniała w tym miejscu rybacka wioska indiańska o nazwie Panama, co oznacza "wiele ryb". Starą Panamę (Panama La Vieja) założył w 1519 r. gubernator Pedro Arias Vavila. Miasto było siedzibą hiszpańskiej administracji oraz władzy kościelnej i rozwijało się w oparciu o handel morski. kilkakrotnie stawało się celem ataków piratów. W 1595 r. bezskutecznie próbował je splądrować Francis Drake, udało się to w 1671 r. Henry'emu Morganowi. W 1674 r. założono więc w sąsiedztwie Nową Panamę (Panama Nuevo) z inicjatywy hiszpańskiego gubernatora Alonsa Mercado y Villacorty. Na początku XVIII w. miasto podupadło politycznie i ekonomicznie. W 1751 r. okoliczny obszar został częścią Nowej Granady, a później Kolumbii. W XIX w. nastąpił rozwój związany z "gorączką złota" w Kalifornii i budową kolei. W 1903 r. ogłoszono niepodległość Republiki Panamy, której miasto zostało stolicą. Wielkiego znaczenia nabrało po otwarciu Kanału Panamskiego w 1914 r. Stolica stała się nowoczesna i kosmopolityczna. Jednak kontrolę nad miastem i jego stanem sanitarnym sprawowały USA (na mocy traktatu Hay-Bunau-Varilla), które sfinansowały m.in. budowę wodociągów i kanalizacji. Zniosły ją dopiero kolejne traktaty z 1936 i 1959 r. W 2003 r. Panama była Amerykańską Stolicą Kultury.

W 2016 roku papież Franciszek ogłosił, że w Panamie w 2019 roku odbędą się Światowe Dni Młodzieży.

Nauka

Panama jest siedzibą Panamskiej Akademii Nauk (zał. 1748), afiliowanej do Hiszpańskiej Akademii Królewskiej, Uniwersytetu Panamskiego (1935), katolickiego Uniwersytetu Santa Maria la Antigua dla Ameryki Środkowej (1965), Panamskiej Akademii Nauk oraz Narodowego Instytutu Kultury, który obejmuje placówki kulturalne oraz edukacyjne (szkoły muzyczne, plastyczne, baletowe, teatralne). Ważną instytucją naukową jest Laboratorium Medycyny Tropikalnej i Zapobiegawczej zał. w 1928 r.

Zabytki

W Starej Panamie znajduje się katedra z 1619 r. wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Inne zabytki tej części miasta to: kościoły – La Concepcion i Santo Domingo, domy mieszkalne w stylu plateresco, mosty – Paita (XVI w.) i Puente del Rei (XVII w.) oraz pozostałości sądu królewskiego, ratusza i więzienia z XVI w.

Historycznym centrum Nowej Panamy jest Casco Viejo. W tej spokojnej dzielnicy z wąskimi uliczkami i niską zabudową zachowały się architektoniczne pamiątki z czasów kolonialnych. Na uwagę zasługują m.in. katedra (budowana w latach 1690-1762), barokowe kościoły – La Merced z kaplicą Marii Panny (1680), Santa Ana (1775) i San Francisco. W kościele San Jose znajduje się wspaniały złoty ołtarz (XVII w.). Z XIX w. pochodzą hotele Grand i Central. Interesujące są neoklasycystyczne budynki użyteczności publicznej z początku XX w.: Pałac Sprawiedliwości, Pałac Prezydencki (1910), Teatr Narodowy (1905-08) oraz późniejszy Hotel El Panama (1950).