Krvava nedelja

Krvava (prokleta) nedelja je izraz koji se koristi za masakr koji se dogodio 30. januara 1972. godine, u gradu Deriju u Severnoj Irskoj, kada su pripadnici britanskog 1. padobranskog bataljona pod komandom potpukovnika Dereka Vilforda i kapetana Majka Džeksona, ustrelili 26 demonstranata tokom marša koji je organizovala Asocijacije za građanska prava Severne Irske u predgrađu Bogsajd. Trinaestoro ljudi, od koji je šestoro bilo maloletno, umrlo je na licu mesta dok je još jedno lice preminulo četiri meseca kasnije od povreda zadobijenih tokom ovog događaja. Dva demonstranta su pregažena od strane vojnih vozila . Veliki broj svedoka, uključujući prolaznike i novinare tvrdili su da ubijeni demonstranti nisu bili naoružani. Petorica demonstranata koji su ranjeni, pogođeni su u leđa dok su bežali.

U vezi sa ovim događaj britanska vlada je sprovela dve istrage:

• Vidžeri tribunal koji je zasedao odmah nakon događaja oslobodio je vojnike i britansku vojsku od odgovornosti ali je kritikovan kao pokušaj da se odgovornost za ubistva prebaci na drugu stranu.
• Druga istraga, poznatija pod nazivom Savil istraga, po predsedavajućem istražnog komiteta Marku Savilu, lordu Savilu od Njudgejta, pokrenuta je 1998. godine i tek treba da saopšti rezultate istrage.

Kampanja Irske republikanske armije protiv Severne Irske, koja je deo Ujedinjenog Kraljevstva, otpočela je dve godine pre Krvave nedelje, ali je ovaj događaj značajno uticao na porast njenog značaja i na povećanje broja dobrovoljaca spremnih za borbu. Krvava nedelja predstavlja jedan od najznačajnijih događaja u burnoj istoriji Severne Irske, jer se radi o događaju u kojem su učestvovale jedinice regularne britanske vojske i koji se odigrao javno uz prisustvo velikog broja novinara.